η διαθήκη; Αντισταθείτε!

Επιστολή Πρύτανη ΑΣΟΕΕ προς τα μέλη του Πανεπιστημίου
Σχετικά με τα τελευταία γεγονότα και την κατάληψη της ΑΣΟΕΕ!

Αγαπητά μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας,

Χρόνια Πολλά και Καλή Χρονιά!

Νιώθω την ανάγκη να επικοινωνήσω μαζί σας αφενός μεν για να σας στείλω τις ευχές μου για το νέο έτος, αφετέρου δε, για να σας μεταφέρω μερικές σκέψεις μου σχετικά με τα πρόσφατα γεγονότα, τη σημασία τους, αλλά και την περαιτέρω πορεία μας.

Όλοι μας ζήσαμε πολύ δύσκολες μέρες τον περασμένο μήνα. Είναι γεγονός ότι τα πρόσφατα βίαια και μεγάλης διάρκειας επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας αλλά και σε όλες σχεδόν τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, με αφορμή τον τραγικό χαμό του 15χρονου Αλέξη στα Εξάρχεια, ανέδειξαν σημαντικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, που πρέπει να μελετηθούν σοβαρά. Ταυτόχρονα όμως, και πέρα από τις υλικές ζημιές που προκάλεσαν στο ΟΠΑ και σε άλλα ΑΕΙ, οδήγησαν σε διακοπή όλων των διοικητικών, εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων του Ιδρύματός μας επί 2,5 εβδομάδες, συμβάλλοντας έτσι στην περαιτέρω απαξίωση του ελληνικού δημόσιου Πανεπιστημίου, και πλήττοντας καίρια την αυτοτέλειά του. Δυστυχώς, ο κίνδυνος νέων επεισοδίων δεν έχει εκλείψει. Είναι λοιπόν απαραίτητο να δούμε τι κάναμε και ιδιαίτερα τι πρέπει να κάνουμε στο μέλλον.

Καθ’ όλη την διάρκεια της πρόσφατης κατάληψης, εγώ προσωπικά και οι δύο Αντιπρυτάνεις, είχαμε ως κύρια κριτήρια των ενεργειών μας την προστασία της ασφάλειας όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας του ΟΠΑ (φοιτητών, υπαλλήλων και καθηγητών), την προστασία της περιουσίας του Ιδρύματος που είναι περιουσία του ελληνικού λαού, αλλά και την προστασία της ζωής των ανθρώπων που βρίσκονταν μέσα στο κτίριο του ΟΠΑ, μεταξύ των οποίων υπήρχαν και πολλά παιδιά. (Χαρακτηριστικά μου αναφέρθηκε από υπάλληλο του ΟΠΑ, ο οποίος κυκλοφόρησε στο κτίριο, ότι υπήρχαν παιδιά που “έπαιζαν κρυφτό”).

Οποιαδήποτε επέμβαση της αστυνομίας για τη λήξη της κατάληψης, μέσα στο κλίμα έντασης και οργής που επικρατούσε τότε, θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα θύματα. Η απώλεια μιας δεύτερης ζωής κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας επέμβασης, θα είχε επιπτώσεις εκρηκτικές και ανεξέλεγκτες και για το Ίδρυμά μας για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά και για την κοινωνία. Αλλά και ο κίνδυνος σημαντικών καταστροφών, σε περίπτωση επέμβασης, ήταν μεγάλος και ορατός, δεδομένου ότι σχεδόν ολόκληρο το ΟΠΑ (διοικητικές υπηρεσίες, αμφιθέατρα, βιβλιοθήκη, τεχνολογική υποδομή, κλπ) στεγάζεται σε ένα κτίριο.

Ήμουν, λοιπόν, βάσει των ανωτέρω, αποφασιστικά αντίθετος σε οποιαδήποτε σκέψη άρσης του ασύλου και επέμβασης της αστυνομίας. Με την άποψή μου αυτή συντάχθηκε ολόκληρη η Σύγκλητος του ΟΠΑ στην έκτακτη συνεδρίασή της που πραγματοποιήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2008, εκτός του κεντρικού κτιρίου. Νομίζω ότι η απόφαση αυτή ήταν η βέλτιστη με δεδομένες τις επικρατούσες συνθήκες. Λίγες μέρες μετά, στις 24 Δεκεμβρίου, η κατάληψη έληξε.

Από την αποτίμηση των καταστροφών σε κτίριο και εξοπλισμό, η οποία έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, διαπιστώθηκε ότι, εκτός μεμονωμένων περιπτώσεων, οι καταστροφές ήταν περιορισμένες, σε ορισμένα μόνο σημεία και σχετικά εύκολα επισκευάσιμες. Οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν το Σαββατοκύριακο 27-28 Δεκεμβρίου, μας επέτρεψαν να βρεθούμε σχεδόν στην προ της κατάληψης κατάσταση.

Ενδεικτικά αναφέρω ότι, όπως προέκυψε από τη συνάντηση που είχαμε με τις διοικητικές υπηρεσίες στις 30 Δεκεμβρίου, στις τέσσερις Γραμματείες της Πτέρυγας Αντωνιάδου που διερρήχθησαν, οι απώλειες σε εξοπλισμό ήταν μικρές και έχει προγραμματισθεί η αποκατάστασή τους, οι ζημιές στο δίκτυο υπολογιστών έχουν ως επι το πλείστον επισκευασθεί, οι γραμμένοι τοίχοι έχουν ήδη βαφεί και ολόκληρο το κτίριο έχει σχολαστικά καθαριστεί. Με εξαίρεση τις καταστροφές που υπέστη ένα ερευνητικό εργαστήριο, των οποίων η αποτίμηση δεν έχει ολοκληρωθεί, οι ζημιές που έγιναν κατά τη διάρκεια της κατάληψης, ήταν περιορισμένες. Πολύτιμες και αναντικατάστατες οντότητες για το Πανεπιστήμιο -όπως τα αρχεία εργαζομένων, τα αρχεία φοιτητών, η συλλογή των βιβλίων και περιοδικών, καθώς και η τεχνολογική υποδομή του ΟΠΑ-, η καταστροφή των οποίων θα είχε εξαιρετικά αρνητική επίδραση στην περαιτέρω λειτουργία του, παρέμειναν άθικτα. Η μελλοντική διασφάλισή τους όμως μας προβληματίζει έντονα και είμαστε ήδη σε φάση υλοποίησης ενός μεγάλου προγράμματος περαιτέρω θωράκισης του κτιρίου.

Ας προσπαθήσουμε όμως να ξεφύγουμε προς στιγμή από τον μικρόκοσμό μας, αυτόν του Πανεπιστημίου, και να αναλογισθούμε τη γενικότερη κατάσταση της κοινωνίας μας. Τα πρόσφατα γεγονότα έδειξαν ότι στην ελληνική κοινωνία υπάρχουν σοβαρά προβλήματα σε θεσμούς και αξίες. Η Δικαιοσύνη, η Υγεία και η Παιδεία, οι τρεις βασικοί πυλώνες κάθε πολιτισμένου κράτους, αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερο σκεπτικισμό από τους Έλληνες πολίτες, οι οποίοι δεν έχουν εμπιστοσύνη ούτε στους ίδιους τους τρόπους με τους οποίους οι θεσμοί λειτουργούν, ούτε βέβαια στους φορείς που είναι υπεύθυνοι για τη διασφάλιση της λειτουργίας τους. Οι συχνές σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης δείχνουν τη σχεδόν πλήρη απαξίωση θεσμών και παραδοσιακών αξιών της κοινωνίας από τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Είναι φανερό ότι χρειάζονται σημαντικές αλλαγές προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του Έλληνα πολίτη στους θεσμούς. Η κοινωνία μας απαιτείται να αποκαταστήσει τις πραγματικές αξίες, να μπορεί να θεσπίζει αλλά και να εφαρμόζει σωστούς νόμους, να γίνει και πάλι δημιουργική, ώστε να εξασφαλίζει πραγματική ανάπτυξη σε υγιείς βάσεις, που θα προσφέρει όραμα και ελπίδα στους νέους.

Σε τέτοιες περιόδους κρίσης και ανάγκης αλλαγών στην κοινωνία, οι πολίτες προσδοκούν προτάσεις και λύσεις από φορείς ή πρόσωπα που θα τους πείσουν ότι έχουν τη θέληση και τις ικανότητες να τους βγάλουν από τη κρίση και να υλοποιήσουν τις απαραίτητες αλλαγές προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι φορείς που θα αναλάβουν τον ηγετικό αυτό ρόλο πρέπει να διαθέτουν: όραμα και αίσθηση αποστολής, σταθερότητα απόψεων, ψυχραιμία στη διαχείριση των κρίσεων, κατανόηση των διαφορετικών αναγκών ομάδων που συνυπάρχουν στο ίδιο περιβάλλον, σωστή αξιολόγηση και επιλογή προτάσεων, αποτελεσματικότητα στην εφαρμογή μεθόδων για την αντιμετώπιση προβλημάτων.

Είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο μπορεί να αναλάβει έναν τέτοιο ρόλο. Εμείς ως ακαδημαϊκοί δάσκαλοι, υπεύθυνοι για την διαπαιδαγώγηση και τη μόρφωση της ελληνικής νεολαίας, σε συνεργασία με ολόκληρη την πανεπιστημιακή κοινότητα, μπορούμε να συμβάλουμε αποφασιστικά προς αυτήν την κατεύθυνση. Πιστεύω ότι πρέπει να κινηθούμε σε δύο άξονες:
α) Συσπείρωση της πανεπιστημιακής κοινότητας για την προστασία του ΟΠΑ, και
β) Άνοιγμα στην κοινωνία για μεγαλύτερη κοινωνική προσφορά του ΟΠΑ.

Συσπείρωση και Προστασία του ΟΠΑ
Είναι γεγονός ότι σε περιόδους κινδύνων ή δυσκολιών, μια κοινότητα συσπειρώνεται προκειμένου να μπορέσει να αντεπεξέλθει αποτελεσματικά στις δυσκολίες και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει. Το ΟΠΑ διανύει μια τέτοια περίοδο και είναι επιτακτική η ανάγκη να συσπειρωθούμε ακόμα περισσότερο. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το σπίτι μας, το ΟΠΑ, αλλά και γενικότερα η ελληνική δημόσια παιδεία βρίσκονται σε κίνδυνο και είμαστε όλοι υποχρεωμένοι να βοηθήσουμε. Ιδιαίτερη ευθύνη βαρύνει το φοιτητικό κίνημα και τις φοιτητικές νεολαίες. Οι φοιτητικές παρατάξεις πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι οι όποιες μορφές κινητοποίησης δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται ως άλλοθι από κανέναν, και ιδιαίτερα από εξω-πανεπιστημιακά στοιχεία, και να εμποδίζουν την εύρυθμη λειτουργία των Πανεπιστημίων. Όπως έγραψα και σε επιστολή μου προς τα μέλη της Συγκλήτου, “κλειστό και μη λειτουργούν δημόσιο Πανεπιστήμιο σημαίνει κατασπατάληση των χρημάτων του ελληνικού λαού που το πληρώνει με μοναδικό σκοπό την μόρφωση των παιδιών του. Σημαίνει επίσης αναστολή όλων εκείνων των διαδικασιών παιδείας που εξασφαλίζουν την ισότητα των ευκαιριών και την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων”. Ο φοιτητικός Σύλλογος, συσπειρωμένος, οφείλει να ανταποκριθεί σε αυτές τις δύσκολες στιγμές με ενότητα και να περιφρουρήσει το Πανεπιστήμιο αποτελεσματικά. Τη Δευτέρα 5 Ιανουαρίου οι Πρυτανικές Αρχές έχουμε καλέσει όλες τις φοιτητικές παρατάξεις για το θέμα αυτό και θέλω να ελπίζω ότι όλοι θα ανταποκριθούν θετικά.

Άνοιγμα στην κοινωνία και κοινωνικό έργο
Η κοινωνική κρίση συμβαδίζει απόλυτα με τη διεθνή οικονομική κρίση. Το ΟΠΑ μπορεί να διαδραματίσει μοναδικό ρόλο σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία: α) προσφέροντας σεμινάρια σε ανέργους ή επαγγελματίες και αυξάνοντας έτσι τις προοπτικές τους για απασχόληση, β) οργανώνοντας ημερίδες για διαφόρους κλάδους της οικονομίας και προτείνοντας συγκεκριμένες λύσεις, γ) αναπτύσσοντας και παρέχοντας τεχνολογικά εργαλεία για βελτίωση της παραγωγικότητας, δ) προσφέροντας συμβουλευτικές υπηρεσίες προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις και παρέχοντάς τους τεχνική βοήθεια στους δύσκολους αυτούς καιρούς. Με αυτούς, ή με όποιον άλλο τρόπο μπορεί ο καθένας από μας να προτείνει, είναι ανάγκη να βγούμε λίγο από τον ακαδημαϊκό μας κόσμο και να βοηθήσουμε στην επίλυση των πραγματικών προβλημάτων της οικονομίας και της Ελληνικής κοινωνίας. Κινούμενος προς αυτήν την κατεύθυνση, βρίσκομαι ήδη σε συνεννόηση με εξωτερικούς συλλογικούς φορείς για την ανάπτυξη σχετικών συνεργασιών, ενώ μέσα στις πρώτες μέρες του νέου έτους πρόκειται να οριστεί επιτροπή από μέλη του Πανεπιστημίου μας για τον συντονισμό αυτού του έργου.

Θεωρώ ότι οι παραπάνω δύο άξονες δράσης όχι μόνο θα αναβαθμίσουν το ΟΠΑ, αλλά μπορούν και να συμβάλουν ουσιαστικά στη βελτίωση των συνθηκών στο Πανεπιστήμιο και την κοινωνία. Ως Πρυτανικές Αρχές του ΟΠΑ, είμαστε αποφασισμένοι να εργαστούμε για να συσπειρώσουμε τα μέλη ΔΕΠ αλλά και όλα τα άλλα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας του Ιδρύματος, ώστε το Πανεπιστήμιό μας να είναι μεταξύ των πρώτων που θα ανταποκριθούν στην ανάγκη για αλλαγές στη ελληνική κοινωνία.

Ελπίζω όλοι να ανταποκριθείτε θετικά στην πρόσκλησή μου αυτή.

Σας εύχομαι Καλή Χρονιά, υγεία σε σας και τις οικογένειές σας, επιτυχία στην επίτευξη των στόχων σας και ελπίζω ο νέος χρόνος να μας βρει όλους περισσότερο ήρεμους και αποτελεσματικούς στην αποστολή μας για ένα καλύτερο Πανεπιστήμιο.

Ο Πρύτανης

Καθηγητής Γρηγόριος Πραστάκος



Και μια απάντηση από "τα παιδιά που παίζανε κρυφτό..."

Αντισταθείτε
σ'αυτόν που χτίζει ένα μικρό σπιτάκι
και λέει : καλά είμαι εδώ.
Αντισταθείτε σ'αυτόν που γύρισε πάλι
και λέει : Δόξα σοι ο Θεός.
Αντισταθείτε
στον περσικό τάπητα των πολυκατοικιών
στον κοντό άνθρωπο του γραφείου
στην εταιρία εισαγωγαί - εξαγωγαί
στην κρατική εκπαίδευση
στο φόρο
σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.
Αντισταθείτε
σ' αυτόν που χαιρετάει απ' την εξέδρα ώρες
ατέλειωτες τις παρελάσεις
σ' αυτή την άγονη κυρία που μοιράζει σμύρναν
σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.
Αντισταθείτε πάλι σ' όλους αυτούς που λέγονται
μεγάλοι
στον πρόεδρο του Εφετείου αντισταθείτε
στις μουσικές τα τούμπανα και τις παράτες
σ' όλα τ' ανώτερα συνέδρια που φλυαρούνε
πίνουν καφέδες σύνεδροι συμβουλατόροι
σ' όλους που γράφουν λόγους για την εποχή
δίπλα στη χειμωνιάτικη θερμάστρα
στις κολακίες τις ευχές τις τόσες υποκλίσεις
απο γραφιάδες και δειλούς για το σοφό
αρχηγό τους.
Αντισταθείτε στις υπηρεσίες των αλλοδαπών
και διαβατηρίων
στις φοβερές σημαίες των κρατών και τη
διπλωματία
στα εργοστάσια πολεμικών υλών
σ' αυτούς που λένε λυρισμό τα ωραία λόγια
στα θούρια
στα γλυκερά τραγούδια με τους θρήνους
στους θεατές
στον άνεμο
σ' όλους τους αδιάφορους και τους σοφούς
στους άλλους που κάνουνε το φίλο σας
ως και σε μένα, σε μένα ακόμα που σας ιστορώ αντισταθείτε.
Τότε μπορεί βέβαιοι να περάσουμε προς την
Ελευθερία.

Μ. Κατσαρός, Κατά Σαδδουκαίων, 1953

Και για την αντιγραφή

το τρίτο μάτι της κατάληψης